Κυριακή 28 Οκτωβρίου 2012

Η "φιλελεύθερη" συνιστώσα του φασισμού

Ο φιλελευθερισμός που υποστηρίζει τα αναφαίρετα ατομικά δικαιώματα, είναι δυνατόν να έχει οποιαδήποτε σχέση με τον απροκάλυπτο ολοκληρωτισμό? Δυστυχώς ναι. Όχι οι ιδέες βέβαια - αυτές δεν κυκλοφορούν αυθύπαρκτες παρά μόνο στο μυαλό του Πλάτωνα. Μιλάω για τους ανθρώπους, αυτά τα αξιοπερίεργα όντα που στο όνομα μιας Ιδέας μπορούν να κάνουν τα πάντα - ακόμη και πράγματα εντελώς αντίθετα με την Ιδέα που τους γοητεύει. Θα γίνω (πολύ) συγκεκριμένος, αφού πρώτα πω δυο λόγια για την άλλη Ιδέα: Τον Φασισμό.


Η λέξη φασισμός, χρησιμοποιείται μεταφορικά με πάρα πολλούς τρόπους. "Φασισμός" φώναζε και ο Λεβέντης όταν έκλειναν το κανάλι του. Φασιστική κρίθηκε από πολλούς η δημοσίευση των στοιχείων των οροθετικών ιερόδουλων (όχι όμως των οροθετικών "πελατών"), κατά παράβαση του ιατρικού απορρήτου για λόγους "δημόσιας ασφάλειας" (όχι πάντως από τον νομομαθή Βενιζέλο).


Ο αρχηγός της ΧΑ σε εκδήλωση της Forza Nuovo
Κάτω αριστερά ο αρχηγός της οργάνωσης. Η αφίσα γράφει 
"Η Ιταλία χρειάζεται παιδιά, όχι ομοφυλόφιλους"
Παρόλο που οι λέξεις παίρνουν την σημασία τους από την χρήση και όχι από τα λεξικά (αυτά απλά καταγράφουν ότι έχει καθιερωθεί δια της χρήσης), είναι χρήσιμο να θυμηθούμε τον κυριολεκτικό ορισμό του φασισμού: Εθνικιστική συγκεντρωτική ιδεολογία που γεννήθηκε στην Ιταλία του Μουσολίνι περίπου το 1920. Οι φασίστες συνέχισαν να οργανώνονται σε κόμματα όπως η Ordine Nuovo, και η Forza Nuovo που δρα στην γειτονική χώρα μέχρι και σήμερα. Στην Ελλάδα υπήρξαν άνθρωποι που σχετίζονταν άμεσα με το συγκεκριμένο Ιταλικό φασιστικό κόμμα. Δεν προκαλεί έκπληξη πως ανάμεσά τους βρίσκονται ονόματα όπως ο Κώστας Πλεύρης του ΛΑΟΣ ή ο αρχηγός της Χρυσής Αυγής. Όλα αυτά είναι μάλλον αναμενόμενα - ποτέ δεν έκρυψαν το φασιστικό τους παρελθόν (και παρόν) οι συγκεκριμένοι - άσχετα με το αν πολλοί δημοσιογράφοι είναι κυριολεκτικά ανίκανοι να "αποκαλύψουν" τον ελέφαντα που κρύβεται πίσω από μια μαργαρίτα.


Ο "φιλελεύθερος" Γ. Μαρίνος
Αυτό που μου έκανε φοβερή εντύπωση ήταν η εξής δήλωση ανθρώπου που χαίρει εκτίμησης από "φιλελεύθερους": "Οι Ιταλοί θα έκαναν αναίμακτη παρέλαση ως την Αθήνα αν ο δικτάτορας (ο Μεταξάς) δεν αντέκρουε με το υπερήφανο ΟΧΙ του τον ομοϊδεάτη του".  Αναίμακτη σημαίνει χωρίς αίμα. Το κόκκινο υγρό που ονομάζεται αίμα κυκλοφορεί σε όλους τους ζωντανούς ανθρώπους χωρίς εξαίρεση - άσπρους, μαύρους, φασίστες, δημοκράτες, κομμουνιστές, αναρχικούς. Ο φασίστας Μουσολίνι κατά τη διάρκεια της παρέλασης του προς την Αθήνα (αν ο Μεταξάς έλεγε ναι), ασφαλώς και δε θα πείραζε τους ομοϊδεάτες ντόπιους φασίστες. Βέβαια θα έσφαζε πιθανότατα κανέναν κομμουνιστή. Αλλά αυτοί μάλλον δεν διαθέτουν αίμα -σύμφωνα με τα λεγόμενα όχι του Πλεύρη, αλλά του πρώην διευθυντή του "οικονομικού ταχυδρόμου" Γ. Μαρίνου. Στο άρθρο του, προκειμένου να επιτεθεί στους πολιτικούς του αντιπάλους από την αριστερά, δεν διστάζει να πει ακριβώς αυτή τη φράση - υιοθετώντας εμμέσως την φασιστική οπτική. Είναι ο ίδιος άνθρωπος που ονομάζει "διάσημο συγγραφέα" έναν προπαγανδιστή του Μουσολίνι που διορίστηκε με παρέμβαση του ίδιου του "Ντούτσε" (χωρίς βέβαια να πληρεί τα κριτήρια) στο πανεπιστήμιο της Μπολόνια.



Δεν είναι δα και κανένα "άκρο" ο Γ. Μαρίνος - πρώην ευρωβουλευτής της ΝΔ, επίτιμος διδάκτωρ του ΑΠΘ. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η αυτοαποκαλούμενη "κοινωνική φιλελεύθερη" Ν. Μπακογιάννη, που υποτίθεται πως δεν ανήκει στα "άκρα", παρ'όλο που υποστήριζε ανοιχτά την "ανάγκη οπλοφορίας" της δημοτικής αστυνομίας (!) προετοιμάζοντας τον επόμενο Κορκονέα. Δεν ανήκουν στην "πατριωτική δεξιά" - προσδιορίζονται ως"κεντρώοι φιλελεύθεροι". Θα μπορούσαν (χωρίς να απομακρυνθούν περισσότερο από την αλήθεια), να αυτοπροσδιορίζονται και ως Θιβετιανοί Βουδιστές Μοναχοί - όμως υποψιάζομαι πως οι Βουδιστές (σε αντίθεση με τους "φιλελεύθερους") θα αντιδρούσαν.

Η τακτική "ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος" είναι ανήθικη - αλλά ιδιαίτερα προσφιλής στους επαγγελματίες πολιτικούς. Η σιωπή πολλών αυτοαποκαλούμενων "φιλελεύθερων" μπροστά στην άνοδο των νεοναζί και ειδικότερα όσον αφορά τις στενές σχέσεις τους με την αστυνομία είναι χαρακτηριστική.  Έπρεπε να υπάρξουν συνεχόμενα δημοσιεύματα από τα πολλά ΜΜΕ εκτός Ελλάδας, ώστε να το θεωρήσουν άξιο αναφοράς. Απορροφημένοι στην σύγκρουσή τους με όποιον δεν γοητεύεται από την νέα μεγάλη Ιδέα των Ιδιωτικοποιήσεων ως Πανάκεια, ξεχνούν να κοιτάξουν δίπλα τους, να δουν ποιος κάθεται στο ίδιο τραπέζι μαζί τους. Φιλελευθερισμός ως μια άδεια λέξη. Δεν είναι η πρώτη φορά - ούτε και η τελευταία που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Κομμουνιστές στήριζαν καθεστώτα όπου απαγορευόταν το δικαίωμα του εργάτη στην απεργία και τον συνδικαλισμό - μάλιστα τα αποκαλούσαν "κομμουνιστικά" κι έσπευδαν να βάλουν σε παρένθεση την έλλειψη ελευθερίας ως "πρακτική ανάγκη". Κάποιοι μάλιστα μεταπήδησαν στην μεγάλη Ιδέα του Φιλελευθερισμού αμέσως μετά την πτώση της ΕΣΣΔ - πάλι κρατώντας τις αγαπημένες τους παρενθέσεις της κυνικής, "πρακτικής ανάγκης".





5 σχόλια:

  1. "Οι Ιταλοί θα έκαναν αναίμακτη παρέλαση ως την Αθήνα αν ο δικτάτορας (ο Μεταξάς) δεν αντέκρουε με το υπερήφανο ΟΧΙ του τον ομοϊδεάτη του".

    Νομίζω ότι κάνετε άλματα στο να ερμηνευετε μονοπαντα μία τέτοια δήλωση. Δε νομίζω ότι υπονοούσε αυτό που αναλύετε στη συνέχεια περι "αίματος αριστερών και δημοκρατικών". Ασχέτως αν βέβαια το αίμα αυτό θα έπεφτε στη Γη που είναι σίγουρο.

    Γενικά, η κεντρική ιδέα σε πολλά άρθρα που συσχετίζουν φασισμό-ναζισμό με νεοφιλελευθερισμό είναι κατανοητή και ορθή. Όμως η ανάλυση παραπέρα είναι φτωχή. Δε το λέω για το παρόν μόνο, ισως για τα περισσότερα άρθρα που γράφονται σήμερα για το θέμα.

    Και το θλιβερότερο είναι ότι αναζητούνται εναγωνίως μικροπράγματα, μικροδηλώσεις, μικρογεγονότα δευτερευούσης ή τριτευούσης σημασίας για να τεκμηριώσουν κάτι που θα έπρεπε να είναι θεωρητικά και αναλυτικά μεγαλειώδες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. @ark: Αν έμενα μονάχα σε αυτή τη δήλωση του Μαρίνου θα είχατε δίκιο. Όμως δεν είναι έτσι. Παρατηρήστε και την αναφορά μου στις δηλώσεις του περί "σπουδαίου συγγραφέα". Σκεφτείτε επίσης τις θέσεις της Μπακογιάννη αλλά κυρίως το ρόλο της στην υπεράσπιση των νεοναζί - αρνούμενη επαλειμμένα την ύπαρξη τέτοιων οργανώσεων στην Ελλάδα (περισσότερα στο άρθρο του Π. Δημητρά). Σκεφθείτε επίσης τις ανατριχιαστικά ουδέτερες δηλώσεις του εκπρόσωπου τύπου του πασοκ, όταν ο "Περίανδρος" κόντεψε να σκοτώσει έναν φοιτητή μπροστά στα δικαστήρια ("συγκρούσεις ακροκινούμενων ομάδων"). Πρόκειται και πάλι για άνθρωπο που θα χαρακτήριζε τον εαυτό του ως κεντρώο "εκσυγχρονιστή", οικονομικά φιλελεύθερο. Θυμηθείτε τις έντονες αρνήσεις του Χρυσοχοίδη να παραδεχθεί πως υπήρχε τακτική "συνεργασία" της αστυνομίας με ακροδεξιούς (δείτε το σχετικό απόσπασμα της εκπομπής του Βαξεβάνη εδώ- από το 4:45 και μετά). Δεν υπάρχει πάντοτε δόλος σε αυτές τις περιπτώσεις - δεν είναι νεοναζί οι άνθρωποι. Απλά είναι κυνικοί και αδιάφοροι - εφ' όσον δεν απειλούνται οι ίδιοι ή οι "δικοί τους" άνθρωποι. Το βρίσκω ανατριχιαστικό...

    Σήμερα, 9/11 στις 7.00 το απόγευμα η φασιστική εφημερίδα "Στόχος" καλούσε σε συγκέντρωση "όσων Ελλήνων έχουν απομείνει" στο κέντρο. Παρόμοιες συγκεντρώσεις έγιναν και τις προηγούμενες μέρες και κατέληξαν σε ξυλοδαρμούς περαστικών (που δεν έμοιαζαν αρκετά Έλληνες για τα γούστα του Παναγιώταρου) και καταστροφή μαγαζιών τους. Με την ανοχή της αστυνομίας - αν θέλετε ψάξτε να δείτε τι ακριβώς επικρατεί στα κοντινά αστυνομικά τμήματα (θυμηθείτε και τα βίντεο
    με βασανισμούς που είχαν δημοσιευτεί).

    Η σιωπή από τους φιλελεύθερους είναι εκκωφαντική. Δεν "ψάχνω κάτι εναγωνίως" εναντίον τους. Ψάχνω εναγωνίως κάτι υπέρ τους - μα δεν βρίσκω. Όχι γιατί μοιράζομαι τις ιδεολογικές τους τοποθετήσεις (προσπαθώ να είμαι άθεος τόσο θρησκευτικά, όσο και πολιτικά), αλλά από την άρνησή μου να πιστέψω πως ένα τρομακτικό ποσοστό ψηφοφόρων επέλεξε ένα ξεκάθαρα ναζιστικό κόμμα (με σταθερή "δράση" στους δρόμους και την αστυνομία) - ενώ οι υπόλοιποι "δημοκράτες" σφυρίζουν αδιάφορα, κυνικοί μέχρι αηδίας....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δε διαφωνεί κανείς ότι παρατηρούμε τη σιγή των νεοφιλελεύθερων και των εκσυγχρονιστών. Ούτε καν ότι κάτι Τζήμεροι έχουν εκφράσει τον εκσυγχρονισμένο φασισμό των ειδικών οικονομικών ζωνών κλπ.

      Το ζήτημα είναι πέρα από τους τυχάρπαστους Τζημερούς να δούμε αν η κυρίαρχη τάση χρησιμοποιεί τον φασισμό είτε για εκφοβισμό του λαού και για αρνητική εξίσωσή του με τη ριζοσπαστική αριστερά, είτε για να φτάσει στο ναζιστικό ιδεώδες. Νομίζω ότι κυρίως ισχύει το πρώτο κομμάτι. Δεν προκύπτει από πουθενά ότι το ιδεώδες του νεοφιλελευθερισμού είναι να φτάσει μέσω της οικονομίας στο ζητούμενο του φασιστο-ναζισμού (π.ζ. φυλετισμούς κλπ). Στον νεοφιλελευθερισμό επιχειρείτε μία συγκεντροποίηση του πλούτου σε διεθνές επίπεδο, στο ναζισμό έχουμε κάτι διαφορετικό.

      Ας το δούμε κι αλλιώς. Το ότι το σημερινό καθεστώς στην Ελλάδα π.χ. μπασταρδεύεται με τους φασίστες δεν είναι θέμα ιδεολογικού φασισμού αλλά εργαλειακής ανάγκης. Γιαυτό και λέμε ότι ο φασισμός είναι το καταφύγιο και η εφεδρεία του καπιταλισμού.

      Τώρα, αν θέλουμε να κάνουμε παραλληλισμούς ή να αναδείξουμε νέου τύπου φασισμούς και να αναδείξουμε κοινά σημεία ή "δανεικά" ιδεολογήματα τότε μπορούμε να το κάνουμε άνετα και είναι χρήσιμο για την γενικότερη προπαγάνδα ενάντια στο φασισμό και το νεοφιλελευθερισμό.

      Όμως οι εξισώσεις είναι ατυχείς, οι αναλογίες ταιριάζουν περισσότερο. Διότι στην τελική ο φασισμός ως διαχωρισμός ανωτέρων-κατωτέρων βάσει κάποιων αυθαίρετων νορμών είναι παλιά ιστορία. Το ορθότερο είναι να εκλαμβάνουμε τον φασισμό και τις φασιστικές διαστάσεις του νεοφιλελευθερισμού ως το φασισμό σε διαφορετικές φάσεις της εξέλιξης της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας και τις αντίστοιχα διαφορετικές ανάγκες της για κερδοφορία και επικυριαρχία.

      Επίσης η γενική εικόνα είναι που μετράει. Αν φτάσεις να κοιτάς τις αποστροφές διαφόρων, τότε χάνει την αξία του και ο αναλυτικός λόγος.

      Διαγραφή
  3. @ark: Νομίζω πως έχεις παρεξηγήσει τελείως τον σκοπό του κειμένου... Δεν υπονοώ πως "στόχος της κυρίαρχης τάσης είναι να φτάσει στο ναζιστικό ιδεώδες"! Σκόπιμα έμεινα μακρυά από θεωρητικές αναλύσεις και συγκρίσεις. Καταλαβαίνω αυτό που λες για "εργαλειακή χρήση" - όμως δεν μου φτάνει. Οι άνθρωποι που υποστηρίζουν την Μπακογιάννη λόγου χάρη, δεν έχουν ιδέα (κατα συντριπτική πλειοψηφία) για την στήριξη που προσέφερε συστηματικά στους νεοναζί. Πολλοί που βλέπουν κάπως ουδέτερα τον Χρυσοχοϊδη πρέπει να μάθουν πως ακριβώς τους στήριξε. Δεν πρόκειται για "αποστροφές διάφορων" - είναι ο κανόνας. Και υπάρχει λόγος που είναι ο κανόνας όπως θα φανεί στο τέλος της απάντησής μου.

    Υπάρχουν άνθρωποι που ονομάζουν τον εαυτό τους "φιλελεύθερο". Αυτή η λέξη προϋποθέτει κάποιες βασικές αρχές. Δεν μπορείς ας πούμε να ονομάζεσαι έτσι και να στηρίζεις νεοναζί ενεργά. Δεν γίνεται! Όπως ακριβώς δεν γίνεται να ονομάζεται "κομμουνιστής" κάποιος που αρνείται το δικαίωμα των εργατών στην απεργία (βλέπε ΕΣΣΔ πχ). Επίσης επιλέγω να μην αποκαλώ δημοκράτες ανθρώπους που *συστηματικά* παραβιάζουν τις βασικές αρχές του πολιτεύματος (όχι της άμεσης, μα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας). Επίσης αρνούμαι να αποκαλώ αναρχικό κάποιον που δρά με μόνο σύνθημα "βία στη βία" - όταν ο αναρχικός Μαλατέστα έγραφε "αν είναι προκειμένου να κερδίσουμε να στήσουμε κρεμάλες στις πλατείες, τότε προτιμώ να χάσουμε"...

    Δεν είμαι κανένας φοβερός υποστηρικτής της ακριβολογίας - αλλά δεν ανέχομαι την πλήρη διαστρέβλωση των νοημάτων, έστω κι αν αυτή είναι δημοφιλής.

    Αυτή τη στιγμή αυτό ακριβώς συμβαίνει: Μαζικά διαστρεβλώνονται λέξεις και νοήματα με ανεπανόρθωτες συνέπειες. Έτσι φτάσαμε στις τερατώδεις θεωρίες των δύο άκρων (ή αλλιώς η τύφλωση του κέντρου). Έτσι φτάσαμε να αναπαράγεται με ρυθμούς ταχύτατους η διαπίστωση πως "την ΧΑ την γέννησαν οι αγανακτησμένοι" (όταν η ΧΑ καταδίκαζε τους συγκεντρωμένους του συντάγματος). Έτσι κάπως φτάσαμε, δύο χρόνια περίπου μετά την πρώτη συγκέντρωση όπου υπήρχαν ορισμένοι δεξιοί αλλά και αριστεροί στον ίδιο χώρο με ορισμένα (ελάχιστα) κοινά αιτήματα (πχ δικαιοσύνη και λογιστικός έλεγχος χρέους), να μιλάμε για εμφύλιο....

    ΑπάντησηΔιαγραφή